-
1 per
I praep. cum acc.1) место: через (p. urbem Su; p. Aeduorum fines Cs); сквозь, по, в (p. venas diffundi C; p. totam provinciarp Cs; p. orbem terrarum Sl и p. terras V); вдоль (p. flumina PM); вниз по течению (p. amnem QC); среди, посреди (ire p. feras O); перед (p. ora vestra Sl)p. gradūs L — со ступени на ступень, по ступенямp. domos L (familias C) — от дома к дому, по домамp. manūs tradere Cs — передавать из рук в рукиp. omnia L — во всех частях, всюду2) время: в течение, в продолжение, на протяжении (p. multos annos C; p. duas noctes C; p. otium C, Just); во время (p. somnium C; p. eos dies C; p. indutias L)p. tempus advenire Ter — приходить вовремя (кстати)p. omne tempus PJ — в течение всего времени3) через посредство, с помощью (cognoscere aliquid p. exploratores Cs; occīdi p. aliquem C); посредством (aliquem certiorem facere p. littĕras C; decipere aliquem p. aliquid C)p. se C — самостоятельно, по своей воле, сам по себе (nihil p. se audere Cs) или ради самого себя (virtus p. se expetenda est C) или лично (aliquem p. se aut p. alios sollicitare Sl)p. quos et a quibus? C — по чьему наущению и кем (именно)?4) при клятвах и просьбах: ради, именем (p. deos aliquem orare Ter)p. deos jurare C — клясться богамиp. aliquid orare aliquem V — заклинать кого-л. чём-л.p. deos! C — ради (самих) богов!5)а) из-за, по причине, вследствие (p. metum L; p. ambitionem Sl; p. vinum C), благодаряp. haec — благодаря этому Eutr, но тж. тем временем Sup. causam alicujus rei C — (якобы) по причине чего-лб) ввиду, в силу (hoc p. leges non licet C; aliquid p. valetudinem facere non posse C)p. senatum C — ввиду (препятствий со стороны) сенатаp. me C etc. — по мне (пусть)non stat p. me (quominus) Ter — не моя вина (что не)6) под предлогом, под видом, прикрываясь (p. fidem fallere aliquem Pl, C; p. hospitium exhaurire domum C)7) путём, в порядке, в виде (p. fraudera Su)p. jocum L — в шуткуp. ludibrium L — издевательскиp. litteras C — письменноp. vim et metum C — насилием и угрозамиp. manūs Cs — на руках, вручную, но тж. Sl силой, насильноp. ludum et neglegentiam C — играючи и без заботp. speciem L (p. causam Cs) alicujus rei — под видом или под предлогом чего-либоp. iram C — в гневеp. artem V — искусноp. errorem Su — по ошибкеp. lacrimas VF — со слезамиp. amicitiam Sl — во имя дружбыp. virtutem Sl — доблестно, мужественноp. occasionem L — при Случаеp. nostram ignominiam L к — нашему стыдуp. summum dedĕcus C — позорнейшим образомp. commodum L — с удобством, для удобстваII per- приставка, означающая2) завершение ( perficio)3) действие, направленное через (сквозь) что-л., по чему-л. и т. д. ( peregrinus) -
2 bacchor
ātus sum, ārī depon. [ Bacchus ]bacchantes O, QC — вакханки2) неистовствовать, безумствовать, находиться в исступлении, бесноваться, бушевать (tum b., tum furĕre C); носиться, мчаться ( totam per urbem V)3) издавать возгласы в честь Вакха (b. euhoe Ctl)virginibus bacchata Lacaenis Taygeta V — Тайгет, оглашаемый вакхическими кликами лаконских дев4) вдохновенно творить ( carmen J) -
3 vulgo
I vulgō adv. [ vulgus ]1) в большом количестве, во множестве (ab aliquā re discedere Cs; ad prandiuip invitare C; nasci V)2) всенародно, публично ( aliquid ostendere C)victum v. quaerere Ter — добывать себе пропитание, торгуя собой3) (по)всюду, везде (aliquid loqui audire C, CC); сплошь и рядом, то и дело, обычно (non raro, sed v. evenire C)ea, quae v. recepta sunt Q — общеупотребительные поговоркиv. quod dici solet Ter — как это обычно называетсяII vulgo, āvī, ātum, āre1) делать всеобщим, общедоступным, распространять, переносить, разносить (contagium in alios QC; facĭnus per omnes L; vulgatur fama per urbem V)in omnem exercitum vulgari L — распространиться по всему войску2) объявлять, доводить до сведения всех, распространять, разносить ( famam alicujus rei L); издавать, публиковать (librum Q; carmina T, M); разглашать, рассказывать ( dolorem verbis V)vulgato Agrippinae periculo T — когда распространился слух об опасности, которой подвергалась Агриппинаaliquem vulgo v. Pl — знакомить всех с кем-л3) med.-pass. vulgari смешиваться, общаться, сходиться ( cum aliquo L)4)v. corpus L (pretio AV) — торговать своим телом. — см. тж. vulgatus -
4 urbe
-
5 urbe
-
6 urbe
urbe f lett 1) город, град ( уст) 2): L'urbe, l'Urbe — Рим Urbe Eterna — Вечный Город (т. е. Рим) conosciuto per urbem et orbem iron — известн(ейш)ая личность -
7 discursatio
-
8 dispono
dis-pōno, posuī, positum, ereрасставлять (pocula O; vigilias per urbem L); располагать, размещать (milites in muris, praesidia ad ripas Cs); распределять, приводить в порядок (libros Homeri C; comas O); выстраивать ( aciem QC); устраивать, распределять, планировать (diem Sen, PJ; ordinem quaestionum Q)consilia in omnem fortunam d. L — строить свои планы с учётом всяких возможностей -
9 flumen
flūmen, inis n. [ fluo ]1) течение (f. languidum H)3) вода (f. fontis O)4) поток, струя (sanguinis Lcr; aeris Ap)5) плавное течение ( orationis C)f. inanium verborum C — пустословие -
10 furo
I —, —, ere [одного корня с ferveo ]1) беситься, бесноваться, неистовствовать, безумствовать (audaciā C; f. adversus aliquem Su и in aliquem QC); бушевать ( flamma in Aetnā furit H); обезуметь, быть вне себя (dolore O; luctu filii C); свирепствовать (ignis, tempestas furit V)f. cum insanientibus погов. Ap — бесноваться с безумными (ср. с волками жить — по-волчьи выть)2) безумствовать, предаваться безудержному веселью (dulce mini f. est H)f. aliquā H и in aliquā O — быть в восторге от кого-л. (быть влюблённым без памяти)II fūro, ōnis m.хорёк Is -
11 inveho
1. in-veho, vēxī, vectum, ereact.1) ввозить, привозить (frumenta PM; vinum in Galliam L); приносить ( flumen invĕhit aquas QC); наносить ( novos agros C); вносить ( aliquid in aliquid или alicui rei)2) влечь за собой, причинять, вызывать, порождать ( divitiae avaritiam invĕhunt L)2. med.-pass. invehi (реже se i.)1) въезжать, приплывать (invehi equo L; curru C, V; nave L; invehi litori L; in или ad portum C, L; in forum L); вступать (patria tecta triumpho Sil)2) устремляться, бросаться, нападать, атаковать (hostes или in hostes L; navibus — dat. QC); набрасываться, напускаться ( acriter in aliquem QC); ездить (на), нестись (curru per urbem V; flumine C)3) проезжать, переезжать ( corpori alicujus vehiculo L) -
12 sermo
ōnis m. [ sero I ]1) разговор, беседа, диалог (sermones, quos scripsit Plato AG)s. litterarum C — перепискаsermonem habere (conferre) cum aliquo C — иметь беседу с кем л.in sermonem ingrĕdi C и dare se in sermonem Poeta ap. C — вступить в разговор2) содержание беседы, высказывание, слова ( alicujus sermonem ad aliquem referre Nep)sermones habere C — высказываться, делать заявления3) обиходная речь, язык (sermo Graecus C)s. patrius Lcr — родной языкsermonis plenus orator C — оратор, пользующийся обыденным языкомs. corporis C — ораторская жестикуляция4) говор, наречие, диалект (urbanus, rusticus L; cotidianus Q)sermones — сатиры, послания ( nostrorum sermonum judex H)6) способ изъясняться, изложение, слог (s. purus, elĕgans C)7) слух, молва, толки, пересуды (s. quidem multus, sc. est C; sermone multiplĭci populos replere O)sermonem aliis dare C (praebere L) — дать другим повод к пересудам8) предмет толков (filius meus s. est per urbem Pl) -
13 vigilia
ae f. [ vigil ]1) бодрствование, ночное бдение (corpus patiens vigiliae Sl); бессонная ночь ( vigiliae Demosthĕnis C)vigilias in aliquā re consumere C — проводить бессонные ночи в чём-л.2) караул (преим. ночной), охрана, стража ( vigiliarum nocturnarum curam per urbem alicui mandare L); караульная службаexercitus stationibus vigiliisque fessus L — войско, утомлённое дневными и ночными караулами3) личный состав караула, стража4) время стояния на посту, ночная смена (четвёртая часть ночи, продолжительность которой менялась в зависимости от времени года)6) (= vigilantia) бдительность, неусыпные заботы (v. et prospicientia C)7) мед. бессонница ( senum CC) -
14 pervenio
per-venio, vēnī, ventum, īre1) приходить, прибывать (ad aliquem C; in castra Cs, in domicilium suum C)p. in urbem L — прибывать в городp. ad urbem Sl — прибыть к городу (в окрестности)2) доходить ( epistula ad aliquem pervēnit C); достигать (ad hune locum Cs; ad nonagesimum annum C)verba aures non pervenientia O — речи, которых не слышноad oculos p. alicujus C — предстать перед чьими-л. глазамиp. in senatum C — войти в сенат (стать сенатором)p. ad nummos C — разбогатетьp. in odium alicujus Nep — стать предметом чьей-л. ненавистиeo perventum est, ut... Pt (безл.) — дело дошло до того, что...quod si contigerit, satis vivus pervenero Pt — если это удастся, (значит) я в жизни многого добился -
15 perrumpo
per-rumpo, rūpī, ruptum, ere1) пробивать дорогу, прорываться ( per hostes Cs); воен. форсировать (paludem Cs; Acheronta H); штурмовать, брать приступом ( caeli munimenta Sen); врываться, вторгаться ( in urbem L); протискиваться, силой входить ( castra perrupta T); взламывать ( limina bipenni V); ломать, проломить ( rates Cs)2) вскапывать, взрывать ( terram aratro V)3) преодолевать ( periculum C); устранять (difficultates PM; quaestiones C)4) попирать ( leges C); срывать, расстраивать ( alicujus consilia C) -
16 pervado
per-vādo, vāsī, vasum, ere1) проходить, проникать (per illa loca L; Thessaliam L; cunctos artūs T)2) доходить, достигать (ad castra L; ad senatuin et populum T) -
17 pervenor
per-vēnor, —, ārī depon.промчаться, обегать ( totam urbem Pl) -
18 expugno
ex-pugno, āvī, ātum, āre1) завоёвывать, брать с бою, захватывать, брать приступом (urbem, castellum C); завладевать (urbem obsidione, navem C); одолевать, побеждать, покорять ( Messenios per insidias Just)2) подавлять, обезвреживать ( venena aliquā re PM)3) нападать, атаковать ( intentionem aut assumptionem Q)4) доводить до конца, довершать ( coepta O)Euphrates Taurum montem expugnat PM — Евфрат пробивается (прокладывает себе путь) через Таврские горы6) преодолеватьe. pertinaciam alicujus L — побороть чьё-л. упорство8) нарушать, насиловать ( pudicitiam C)9) вымогать, вынуждать ( aurum ab aliquo Pl)legationem sibi e. C — добиться для себя должности легата -
19 vis
I vīs 2 л. sg. praes. ind. к volo II II vīs (gen. sg. vis T, Dig и dat. sg. vi bAfr крайне редки; acc. vim, abl. vī; pl. vīrēs, ium) f.1) сила, мощь (corporis Sl; equi, venēni C; flammae Nep; morbi Sl, Nep; consuetudinis C); крепость ( vini C); мощь, мощность (animi Sl; venti Lcr; fluminis Cs); могущество ( deorum C); сила, энергия ( Demosthĕnis C); сила, бодростьsummā (maximā) vi Sl — со всей силой, с величайшим напряжениемv. omnis belli versa in Capuam erat L — всё напряжение войны сосредоточено было в Капуе2) pl. силы, средства, возможность, способностьpro viribus C — в меру сил, насколько позволяют силыsupra vires H — свыше сил3) сила, насилие, принуждениеvim facere in aliquem Ter и alicui C — применить силу к кому-л.alicui vim afferre (inferre, adhibēre) C, тж. vim imponere alicui C — совершить насилие над кем-л.accusare aliquem de vi C — обвинить кого-л. в насилииvim vi repellere (defendere, propulsare) Dig — отразить силу силойvi victa v. est C — сила побеждена силойnec vi nec clam nec precario Ter, C, Dig — ни силой (т. е. в порядке самоуправства), ни тайком, ни путём (противозаконного) соглашения (юр. формула трёх видов «незаконного завладения» — vitiosae passessionis)4) толчок, ударv. caeli PM — непогода, буря, гроза5) стеснённое положение, тяжёлые условия ( in summā vi versari C)v. major C etc. — чрезвычайное и непреодолимое обстоятельство (фр. force majeure) (v. major excusat Sen)6) набег, нападение, натискurbem vi (или per vim) expugnare Nep — завоевать город штурмом7) pl. вооружённые силы, войска8) множество, масса (hominum Pl, L; auri C; pulveris Cs)odora canum v. V — стаи чутких собакv. lacrimarum C — потоки слёз9) вес, влияние, значение (oratoris, dicendi, conscientiae C)maximam vim habere ad aliquid Cs — иметь огромное влияние на что-л. или величайшее значение для чего-л.v. testamenti Dig — (юридическая) действительность завещания10) сущность, суть, (истинная) природа, (внутренний) смысл (virtutis C; eloquentiae Q; verae amicitiae Sen)totam vim beate vivendi in animi robore pono C — сущность счастливой жизни я усматриваю целиком в силе духаspecie magis quam vi T — больше по внешности, чем в сущности (на деле)11) важность, вескость (v. et loci et temporis C); значение, смысл (verbi, nominis C); смысл, суть ( legis C)v. in re publicā temporum C — политическое значение обстоятельствhaec est in his verbis v. C — таков смысл этих словv. genitalis T — семенная жидкость; pl. PM = testiculi -
20 duco
dūco, dūxī, ductum, ere1) водить, вести (aliquem secum Pl; aliquem intro ad aliquem Ter; equum loro L; iter ducit ad urbem O)d. choros H — водить хороводыd. funera, pompam O (exsequias PM) — следовать в похоронной процессииd. aliquem ad mortem C — вести кого-л. на казньse d. ad aliquem Pl — отправиться к кому-л.d. curru aliquem victorem H — везти кого-л. как победителя в колесницеd. originem ab aliquo H — вести свой род от кого-л.Janus, quod ab eundo nomen est ductum C — Янус, имя которого произведено от глагола ire2)а) воен. вести за собой ( exercitum ab Allobrogibus in Segusiavos Cs); предводительствовать, командовать (d. primum pilum Cs)d. ordinem Cs — командовать центурией3) стоять во главе, быть главным (первым) (d. familiam C; d. classem disci pulorum Q)4) проводить (aquam per fundum alicujus C; fossam Cs, L; vallum Cs, L; sulcum Col; lineam, orbem Q); прокладывать ( viam L)5)а) производить, выделывать, создавать (vivos de marmore vultus V; ocreas argento V; effigiem alicujus aere Ap)latĕres d. Vtr — изготовлять кирпичиб) слагать, сочинять (epos H; versūs, carmina O)6)а) тянуть, вытягивать, протягиватьd. vaginā ferrum O (ensem Sil) — извлекать меч из ноженdiversa bracchia d. V — широко раскинуть (распростереть) рукиd. remos O — работать вёслами, грестиnunc volucrem laqueo, nunc piscem d. hamo O — ловить то птицу силками, то рыбу удочкойб) затягивать, стягивать ( frena manu O): втягивать, вдыхать (spiritum naribus Vr и per fauces Sen; aĕrem и animum spiritu C — ср. 15.)vitam et spiritum d. aliquā re C — жить и дышать благодаря чему-л.d. ilia H — тяжело дышатьв) тянуть, вынимать ( sortes C)sorte duci C, V, T, Su — быть вытянутым по жребиюd. sanguinem PM — пускать кровьd. alvum CC — очищать кишечникd. pocula Lesbii H — пить лесбосское виноd. fletum Prp — испустить стонlongas in fletum d. voces V — жалобно ныть ( о филине)г) притягивать ( magnes ducit ferrum Prp); стягивать, морщить, кривить (ōs C; vultūs M); тянуть, тащить (capellam V; navem per adversas undas O); тянуть, затягивать (d. rem in noctem, bellum in hiemem Cs)tempus d. C, Nep — стараться выиграть времяverba longā morā d. Prp — растягивать словаdiem ex die d. Cs — откладывать со дня на деньd. aliquem Ter, Prp, Cs — томить кого-л. постоянными отсрочками7) поглаживать, массировать ( digitulos alicui Sen)d. ubera O — доить8) ( чаще d. domum. d. in matrimonium и d. uxorem Pl, Ter, Cs, C etc.) брать в жёны, жениться (d. alicujus filiam C)d. ex plebe или d. plebejam L — жениться на плебейке9) принимать, приобретать, получать ( purpureum colorem O)d. formam O — приобретать (человеческие) очертанияd. rimam O — дать трещинуpallorem d. O — покрываться бледностьюcicatricem d. O — рубцеваться, заживатьsitum d. Q — ржаветьnomina alicujus d. H — получить чьё-л. имя, т. е. быть названным по кому-л.10) прясть (lanam, stamina O; pensa manu J)11) ( о времени) проводить (aetatem in litteris C; jucundissimis sermonibus nox ducebatur PJ)sine quibus vita non ducitur Sen — то, без чего жизнь невозможнаsomnos d. V — предаваться сну12) приводить (aliquem secum C, Nep); наводить, навевать ( soporem Tib)13) водить за нос, дурачить (aliquem dictis Ter; promissis Prp)14) устраивать, давать ( ludos T)d. alapam alicui ирон. Ph — шлёпнуть кого-л.colaphum alicui d. Q — ударить кого-л. кулаком15) склонять, побуждать ( oratio tua me ducit ad credendum C)d. animam (spiritum) L — томиться, изнывать (ср. 6.)17) (тж. d. rationem C etc.) подсчитывать, насчитывать, вести счёт, считать (nonaginta milia medimnum duximus C)18) принимать в расчёт, учитывать (rationem officii, non commodi d. C; rationem salutis suae C)non duco in hac ratione eos, qui... C — я не включаю сюда тех, которые...d. suam rationem C — заботиться о своей выгоде19) полагатьd. aliquem in hostium numero C — считать кого-л. врагомd. aliquem victorem Nep — считать кого-л. победителемd. aliquem despicatui C — презирать кого-л.d. aliquid in malis C — отнести что-л. к числу золd. aliquid pro nihilo C — ни во что не ставить что-л.nullum beneficium aliquid d. Pl — не считать что-л. благодеяниемd. aliquid parvi (pluris) C — мало (более) ценить, уважать что-л.inter curas et seria d. habendum J — серьёзно задаваться (каким-л.) вопросом20) вменятьd. aliquid honori Sl (laudi Nep) — считать что-л. достойным уважения (славы)
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Per-Capita — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P … Deutsch Wikipedia
VEHI per Urbes — pompa Regalis. Virg. l. 6. Aen. v. 786. qualis Berecynthia mater Invehitur curru Phrygias turrita per urbes. Idem de Salmoneo, l. eôd. v. 587. Per Graiûm populos, mediaeque per Elidos urbem Ibat ovans, Divumque sibi poscebat honorem. Lucretius de … Hofmann J. Lexicon universale
CANIS (per) in duo dissecti partes transire — per CANIS in duo dissecti partes transire consuevêre olim Lacedaemonii, vel Boeoti potius, apud Plutarchum, Quaest. Rom. 111. quod pro publica expiatione habitum est. Idem de Macedonibus Livius tradit, l. 40. c. 6. ubi de Philippo Rege Macedonum … Hofmann J. Lexicon universale
TRIUMPHUS — I. TRIUMPHUS Graece Θρίαμβος, epitheton Liberi patris, Plutar. in Marcello. Unde pompae triumphali, cuius ipse in Graecia primus Inventor fuisse fertur, nomen. Vide Plin. l. 7. c. 56. et Diod. Sicul. l. 5. ac triumphalis acclamatio Io, a Bacchi… … Hofmann J. Lexicon universale
VIAE Dux — nonnumquam simpliciter Dux. Iustin. l. 38. c. 9. Hortator illi (Demetrio) Gallimander amicus erat, qui per Arabiae deserta, Ducibus pecuniâ comparatis Babylonem pervenerat. Graece ὁδηγὸς, recentioribus διασώςτας, it. ἀνασώςτας ut qui pro ὁδηγεῖν … Hofmann J. Lexicon universale
SALII — I. SALII German. populi qui et Franci dicuntur, quorum regio Franconia: Sidonius Apollin. Salius pede, falce Gelonus. Amm. Marcellin. l. 17. de Constantio scribens: Quibus paratis, petit primos omnium Francos, eos videlicet, quos consuetudo… … Hofmann J. Lexicon universale
TIBICINES — Festo quoque Flatores, ad varia olim adhibiti. Ovid. Fastor. l. 6. v. 657. Temporibus veterum Tibicinis usus Avorum Magnus, et in magno semper honore fuit. Cantabat sanis, cantabat Tibia Ludis, Cantabat maestis Tibia funeribus. v. 667. Quaeritur… … Hofmann J. Lexicon universale
AVENIO Cavarum — Galliae Narbonens. urbs, pulchra et ampla, sed non tantopere populosa; inter urbium, quas illa habet, opulentissimas, tertiô locô memoratur a Mela, l. 2. c. 5. colonia Roman. A Plinio tamen l. 3. c. 4. inter oppida Latina refertur. Stephano… … Hofmann J. Lexicon universale
FURCAE supplicium — olim in creberrimo usu, non in historiis solum, sed Comoediis priscis saepe memoratur. Fuit autem ea vel ignominiosa vel poenalis. De priori Isid. Orig. l. 2. Furcifer dicebatur olim, qui ob leve delictum cogebatur a dominis, Furcam circa urbem… … Hofmann J. Lexicon universale
CELERES — dicti sunt apud Romanos trecenti robustissimi et ex nobilissimis familiis delecti Iuvenes, commendati suffragiis Curiarum, et deni per singulas Curias delecti, qui circa Regem essent, ipsum hastati per urbem assectarentur, et iussi exsequerentur… … Hofmann J. Lexicon universale
CIRCULI — de multitudine congregata, passim apud Auctores. Hinc C. Nepos, Epaminondâ, c. 3. Quum in Circulum venisset, in quo aut de Republ. disputaretur, aut de Philosophia sermo haberetur, numquam inde prius discessit, quam ad finem sermo esset deductus … Hofmann J. Lexicon universale